De vereniging Petitions-Patrimoine heeft nu dinsdag 20 januari in samenwerking met het Platform van de Marollen een petitie neergelegd bij de administratie voor Monumenten en landschappen voor de regio Brussel. Met deze petitie vragen de ondertekenaars om de volledige publieke ruimte van het Vossenplein en ook verschillende gebouwen die er zich bevinden evenals de voormalige ondergrondse schuilkelder te erkennen als beschermd erfgoed.

Naar aanleiding van de recente aankondiging van de bouw van een parking onder het Vossenplein, ontdekten vele Brusselaars dat de achterstand in klassering van plaatsen en gebouwen dermate groot is dat zowel dit plein als de belangrijkste gebouwen gelegen er rond geen enkele vorm van bescherming genieten. Zelfs de iconische voormalige brandweerkazerne, ontworpen door de bekende architect Joseph Poulaert geniet van geen enkele bescherming.

Naar dezelfde aanleiding werd een fotoreportage gepubliceerd waaruit de perfecte staat bleek van de voormalige ondergrondse schuilkelder die zich onder het Vossenplein bevindt en waarvan velen het bestaan niet kenden.

Vandaar de idee om deze lacune in te vullen door voor te stellen om het Vossenplein, waar sinds 1873 de oude markt plaats grijpt, en ook de gebouwen en het geheel dat het plein karakteriseert te klasseren als beschermd erfgoed.

Met de hulp van de vereniging Pétitions-Patrimoine en het platform van de Marollen werd een aanvraag ingediend, conform aan het Brusselse Wetboek voor ruimtelijke ordening (BWRO), die toestaat om aan de Regionale regering de opening te vragen van een klasseringsprocedure.

De ingediende aanvraag betreft :

• Het geheel van de publieke ruimte van het Vossenplein, die zijn oorspronkelijke staat heeft bewaard omdat er dagelijks sinds 1873 de oude markt plaats vindt. De soberheid van het plein, de inplanting van de bomen, de hoogwaardige materialen waaronder de bekende kasseien waarmee het plein belegd is, dat alles is typisch voor de publieke ruimte uit de 19de en begin 20ste eeuw. Weinig Brusselse pleinen hebben zozeer hun oorspronkelijk karakter en/of aard bewaard.
• De parochiekerk van de Onbevlekte Ontvangenis, gebouwd in meerdere fasen tussen 1852 en 1870 die zich aan de Westelijke zijde van het plein bevindt.
• Het voormalige huis van de koster gebouwd in 1862 en acht huizen van neoklassieke stijl uit 1866, die deel uitmaken van het originele concept, gelegen aan beide kanten van de kerk en die met hun regelmatige patronen de kerk des te meer tot haar recht laten komen.
• De voormalige Brandweerkazerne, gebouwd in 1861-1863 volgens de plannen van de architect Joseph Poelaert, die de hele oostkant van het plein bezet.
• De voormalige ondergronds schuilkelder gelegen onder het plein, waarschijnlijk aangelegd in 1942 in het kader van de organisatie van de algemene luchtdefensie in een gedeelte van de onderbouw van de ateliers du Renard (ateliers van de Vos), een fabriek voor de bouw van locomotieven die werd afgebroken bij de aanleg van de Blaesstraat en het Vossenplein. De opschriften in het Frans en het Nederlands « verboden te urineren » en « verboden te spuwen » tonen aan dat de kelder bestemd was voor de Brusselse burgerbevolking om bij luchtbombardementen te kunnen schuilen. Het is één van de weinige overblijfselen in Brussel die getuigen van de tweede wereldoorlog, de meeste schuilkelders werden na de oorlog immers afgebroken (bijvoorbeeld : op het Fontainasplein, de Ninoofse poort, het Vlaams theater of nog het ondergronds ziekenhuis aan de Hallepoort verbonden via een tunnel met het Bordet-instituut.

In de ogen van vele Brusselaars is het historisch belang als erfgoed van het Vossenplein, die het oude Brussel en de folklore van de Brusselse bevolking vertegenwoordigd, vanzelfsprekend. En dit is zowel in België als in het buitenland erkend. Het feit dat de nodige handtekeningen in enkele dagen werden opgehaald en de reacties bij het publiek zijn daar duidelijke bewijzen van.

Het platform van de Marollen en de vereniging Petitions-Patrimoine verwachten nu van de Brusselse regering dat ze de nodige stappen onderneemt om dit plein dat belangrijk is omwille van zijn architecturaal, historisch, folkloristisch en archeologisch erfgoed en dat zo nauw aan het hart lgt van de Brusselaars, te klasseren als beschermd erfgoed. Voor de verenigingen, de buurtbewoners en de ondertekenaars zal de klassering een toekomst garanderen die ten volle rekening houdt met dit erfgoed en definitief de rug keert aan de slechtste jaren van de « Brusselisering » toen de Marollenwijk bedreigd werd: we denken aan de projecten voor de uitbreiding van het justitiepaleis en de pogingen om de brandweerkazerne af te breken toen die nog niet gerenoveerd was.

In bijlage vindt u de nota over de geschiedenis en het belang als erfgoed van het plein en de bijhorende elementen die in aanmerking komen voor klassering.